PDF Opties

Paragraaf Duurzaamheid

Inleiding
In het Klimaatakkoord van Parijs (2015) heeft Nederland in Europees verband afgesproken om de CO2 uitstoot in 2030 met tenminste 49% te verminderen en in 2050 klimaatneutraal te zijn. Deze doelstelling is op nationaal niveau vastgelegd in de Klimaatwet en in 2019 in het Klimaatakkoord. In het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie zijn bovendien concrete afspraken gemaakt over klimaatadaptatie en zijn hiertoe ook werkregio's benoemd. Gemeenten hebben een rol en taak toebedeeld gekregen om regie te voeren op de energietransitie (samen met de regio en met doelgroepen in de samenleving) en om inzicht te verkrijgen in de klimaatrisico's in de gemeente en daar zo nodig op te acteren. Ook vanuit het Rijksbrede programma Circulaire Economie vraagt het Rijk van gemeenten om stappen te zetten naar een samenleving waarin we grondstoffen en afval zo veel mogelijk voorkomen en hergebruiken. Een circulaire economie draagt eveneens bij aan CO2-reductie en is derhalve ook onderdeel van de Klimaatagenda.

Energietransitie
We blijven langs de in 2024 vastgestelde Lokale Energiestrategie (LES) en uitvoeringsagenda werken aan energiebesparing en de energietransitie naar duurzame warmte en elektriciteit. Allereerst blijven we inwoners, ondernemers en andere doelgroepen van informatie voorzien over de praktische stappen die zij kunnen zetten op het gebied van energiebesparing en energieopwekking en waarom dit zo belangrijk is. Ook blijven voor alle bewoners de energiecoaches beschikbaar voor gratis bespaaradvies.

Daarnaast richten we voor verschillende doelgroepen ondersteuning in, bijvoorbeeld in de vorm van het Lokaal Isolatieplan waarbij bewoners met en zonder recht op energietoeslag profiteren van subsidies en/of inkoopacties voor isolatie. Om ondersteuning voor isolatie efficiënt in te kunnen zetten gaan we aan de slag met het opstellen van een soortenmanagementplan (SMP). Een ontheffing van de Wet Natuurbescherming is noodzakelijk bij het nemen van sommige verduurzamingsmaatregelen, omdat deze maatregelen schade kunnen aanrichting aan bepaalde beschermde diersoorten, zoals vleermuizen, zwaluwen en huismussen. Een SMP zorgt voor een gemeentebrede ontheffing. Dit bespaart huiseigenaren geld en tijd. Voor VvE's zijn we in 2024 gestart met een extern adviesbureau dat ondersteuning biedt bij het opstellen van verduurzamingsplannen en informatie biedt over het aanvragen van beschikbare subsidies. Ook de komende jaren zullen we per doelgroep blijven bekijken welke informatie en ondersteuning we kunnen bieden en blijven we ook met de woningcorporatie Meerwonen samenwerken.

Als laatste lijn zetten we de komende jaren in op het onderzoeken van de verschillende opties van duurzame opwek van energie. We kijken daarbij met name naar het stimuleren van opwek van zonne-energie op kleine en grote daken. Maar zullen ook de opties voor solar carports verder onderzoeken en uitwerken. Ook gaan we de mogelijkheden voor zonne-energie langs infrastructuur verkennen.

Warmtetransitie
Binnen de warmtetransitie is er een aantal belangrijke onderwerpen. Allereerst gaan we in navolging van de warmteplannen voor de Bloemenbuurt en Nieuw-Rhijngeest aan de slag met de eerste kavelontwikkeling voor een eerste warmtekavel in en rondom de Bloemenbuurt. Ook zullen we bekijken hoe we voor Nieuw-Rhijngeest een vervolg kunnen geven en inwoners kunnen ondersteunen om de stap naar een all-electric oplossing te zetten. Ook voor andere wijken zullen we aan de slag gaan met warmteplannen en informatievoorziening over de warmtetransitie. We gaan de Transitievisie Warmte herijken naar een Warmteprogramma. We blijven hierbij met bewoners in gesprek over de wensen en mogelijkheden om die zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen.

Daarnaast blijven we inzetten op de ontwikkeling van een Open Regionaal Energiesysteem, met verschillende warmtebronnen, zoals restwarmte via WarmtelinQ+ en geothermie. We hebben daarbij aandacht voor een eerlijke verdeling van warmte voor onze inwoners en in de regio. We houden vast aan de publieke waarden van betaalbaarheid, leveringszekerheid en duurzaamheid. In het kader van WarmtelinQ+ blijven we in gesprek met Gasunie en Vattenfall om zorg te dragen voor de aanlanding van WarmtelinQ+ bij Leiden Bio Science Park. Ook bekijken we de mogelijkheden om een deel van de bron eventueel te kunnen benutten voor Oegstgeest.

Voor geothermie geldt dat we in gesprek blijven met Aardwarmte Rijnland en de Duin en Bollenstreek, en in de toekomst mogelijk andere geothermie operators, voor de ontwikkeling van een of meerdere geothermiebronnen.

Vanuit samenwerkingsverband Warmte Leidse Regio is onderzoek gedaan naar een Open Regionaal Energiesysteem, rolneming in de warmtetransitie en kostenverevening. Vervolgens zal worden ingezet op de uitvoering: in bestuurlijke overleggen is overeengekomen dat er de komende jaren gewerkt wordt aan het realiseren van het Open Regionaal Energiesysteem en wordt er daarnaast verkend of we regionaal een warmtebedrijf kunnen oprichten.

Klimaatadaptatie
We blijven de komende jaren actief inzetten op klimaatadaptatie om voor onze inwoners een gezonde en klimaatbestendige omgeving te realiseren. Wij doen dit in de lijn van de Klimaatadaptatiestrategie en het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA), onderdeel van het Nationale Deltaprogramma. Dit plan houdt in dat overheden ervoor zorgen dat schade door hittestress, wateroverlast, droogte en overstromingen zo min mogelijk toeneemt.

We geven de komende jaren uitvoering aan de integrale meerjarenonderhoudsplannen voor de openbare ruimte waarbinnen de in de Klimaatadaptatie gestelde doelen integraal worden meegenomen. Ook zetten we in op het bewustmaken van inwoners van klimaatrisico's en stimuleren we hen bij te dragen aan een klimaatbestendige en biodiverse inrichting van de leefomgeving. Naast de subsidie voor regentonnen uit 2024 zullen we ook starten met een subsidieregeling Klimaatadaptatie, waarbij bewoners subsidie kunnen krijgen voor bijvoorbeeld een groen sedumdak of het ondergronds opslaan van hemelwater. Naast de klimaatadaptieve voortuin die in 2024 als voorbeeld is aangelegd zullen we aan de slag gaan met het klimaatadaptief inrichten van het Boerhaaveplein, om ook als voorbeeld en pilot te dienen. Om inwoners nog beter en persoonlijker te kunnen ondersteunen zullen we groencoaches gaan opleiden. Zij zullen, net als de energiecoaches, voor alle bewoners gratis beschikbaar zijn om ze te adviseren bij het vergroenen en klimaatadaptief inrichten van de tuin. Ook voor klimaatadaptatie en vergroening blijven we communiceren via de verschillende kanalen zoals de Oegstgeester Courant en de GaGoed website.

Financieel
Er is bij duurzaamheid sprake van twee type geldstromen. Enerzijds hebben we te maken met een structureel jaarlijks budget van € 89.000 op het thema Duurzaamheid, deze middelen zijn inzetbaar voor het thema Duurzaamheid in brede zin. Anderzijds zijn er vanuit het Rijk voor duurzaamheid verschillende SPUK-regelingen die bedoeld zijn voor specifieke doeleinden. Zo ontvangen we tot en met 2025 structureel € 450.000 per jaar aan CDOKE-middelen voor de uitvoering van het klimaatakkoord. Deze gelden zijn alleen in te zetten voor de energietransitie en niet voor stikstofproblematiek of klimaatadaptatie. Daarnaast hebben we in 2022 een SPUK-regeling van € 234.000 ontvangen voor het verhelpen van energiearmoede. Deze regeling is in 2023 met nog eens € 88.000 opgehoogd. Het restant voor de SPUK-regeling bedraagt € 80.000 voor 2025. Tenslotte hebben we vanuit de SPUK-regeling voor het Nationaal Isolatieprogramma in de eerste tranche € 288.000 ontvangen. Daarmee hebben we vanaf 2024 uitvoering gegeven aan het Lokaal Isolatieprogramma en ondersteunen we bewoners bij het nemen van isolerende maatregelen. Dit budget en dat van energiearmoede zijn volledig ingezet als bestedingen en subsidies voor bewoners. Kanttekening is dat een deel van de projecten en uitvoering van de klimaatadaptatiestrategie bekostigd wordt vanuit het duurzaamheidsbudget.