Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

1. Inleiding

We zijn inrichter, beheerder en voor een groot deel ook eigenaar van de openbare ruimte in Oegstgeest. Onder de inrichting en het beheer van de openbare ruimte verstaan we wegen, riolering, water, kunstwerken, groen, verlichting, etc. Dit noemen we kapitaalgoederen. Kapitaalgoederen zijn van directe invloed op een goed, veilig en efficiënt leef-, werk- en woonmilieu voor de inwoners.

Het financieel belang van goed beheer en onderhoud van kapitaalgoederen is groot, omdat we de waarde ervan dienen te behouden en het een aanzienlijk beslag op onze begroting legt. De organisatie is versterkt om het noodzakelijke (groot) onderhoud en de herinrichting / vervanging te kunnen realiseren.

Naast producent en beheerder van die kapitaalgoederen zijn we zelf ook gebruiker. Bij het uitvoeren van onze taken maken we gebruik van het gemeentehuis en de gemeentewerf.

2. Beleid

Het in eigendom hebben van ondermeer gebouwen, wegen, groen, objecten en kunstenaarswerken brengt een aantal verantwoordelijkheden met zich mee. Een van deze verantwoordelijkheden is het onderhouden ervan. Hiertoe stellen we meerjarenonderhoudsplannen op die we periodiek actualiseren. We gaan daarbij uit van van traditioneel onderhoud met als uitgangspunten sober en doelmatig. Op basis van inventarisaties van de huidige staat van onderhoud zijn nieuwe beheerplannen vastgesteld. Hierbij is Spelen geen onderdeel meer van het beheerlan Groen maar is voor Spelen een apart beheerplan opgesteld. In deze nieuwe beheerplannen is ook de benodigde ambtelijke capaciteit zichtbaar gemaakt.

In de beheerplannen is het kwaliteitsniveau voor alle onderdelen bepaald op onderhoudsniveau B als het economisch optimale beheerniveau dat voldoet aan de wettelijke zorgplicht van de gemeente. Bij herinrichting kiezen we voor een sobere en doelmatige inrichting.

In het Meerjarenonderhoudsprogramma (MJOP) zijn alle benodigde onderhouds- en vervangingsactiviteiten opgenomen voortkomend uit de wettelijk verplichte inspecties en opgestelde beheerplannen. Door realisatie van deze werken voldoet de gemeente aan haar wettelijke zorgplicht.
We werken aan projecten die in het MJOP en onder Groot Onderhoud zijn opgenomen. Hierbij nemen we een deel van de projecten in uitvoering en bevindt een aantal van de projecten zich in de voorbereidende fase.

3. Overzicht van beheerplannen

4. Korte toelichting op de beheerplannen

1. Groenvoorzieningen

Op basis van een systematische keuring van het bomen- en groenareaal is een nieuw Beheerplan Groen vastgesteld. In dit beheerplan staan de maatregelen die nodig zijn voor beheer en onderhoud van al het openbaar groen dat ons eigendom is. Het gaat hierbij om bomen, gazons, bos, heesters, vaste beplanting, bermen, hagen, plantenbakken en wateroevers. In dit beheerplan geven we aan waar de kansen en knelpunten liggen voor meer ecologisch groenbeheer, verhogen van de biodiversiteit, structurele vervanging van bomen en sierbeplanting en klimaat adaptief groen bij renovaties. Door te investeren in groeiplaatsen en ondergronden geven we het groen een duurzamere toekomst. In het kader van het verhogen van de leefbaarheid faciliteert de gemeente inwoners bij zelfbeheer.

Jaarlijks inspecteert een onafhankelijk bureau het kwaliteitsniveau van de openbare ruimte en voeren we boomveiligheidscontroles uit om aan onze juridische zorgplicht als boombeheerder te voldoen. De dotatie in de voorziening is bijgesteld naar het benodigde bedrag voor het onderhoud en vervangen van bomen/groen, zoals het beheerplan voorschrijft. Het noodzakelijk onderhoud en de vervanging van bomen en het overig groen lopen we projectmatig in.

2. Speelplaatsen

Op basis van een inventarisatie van alle speelvoorzieningen is een nieuw beheerplan Spelen vastgesteld. Het huidige speelareaal is niet alleen per toestel beoordeeld, maar er is gekeken naar de gehele inrichting van de speelplek. Onderdeel hiervan zijn een goede toegankelijkheid, ook voor bewoners met een beperking en bruikbaarheid voor alle leeftijden. Waar nodig richten we speelplekken opnieuw in waarbij we zoveel mogelijk duurzame en toekomstgerichte keuzes maken. Dit doen we in samenspraak met bewoners. Jaarlijks inspecteren we alle toestellen en valondergronden op veiligheid. De achterstand in het onderhoud lopen we projectmatig in.

3. Watergangen

Om de kwaliteit van het oppervlaktewater op peil te houden is een nieuw beheerplan Watergangen vastgesteld. Het Hoogheemraadschap van Rijnland inspecteert jaarlijks de wateren en bepaalt aan de hand van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) hoeveel we moeten baggeren. We baggeren in een cyclus van een aantal jaren alle watergangen. Daarbij worden ook de duikers gereinigd, het riet gemaaid en drijfvuil verwijderd. We vervangen kantbeschoeiingen op systematische wijze in een vervangingscyclus van 25 jaar. Waar mogelijk leggen we daarbij natuurvriendelijke oevers aan. De achterstand in het onderhoud lopen we projectmatig in.

4. Afvalinzameling

Het is een wettelijke taak te zorgen voor goede afvalvoorzieningen en het inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval. Het in 2025 vastgestelde beheerplan is een uitwerking van het vastgestelde beleidsplan Van Afval Naar Grondstof (VANG) 2024-2028 en heeft betrekking op de afvalvoorzieningen, de wijze van inzamelen en het verwijderen van zwerfafval in de openbare ruimte. Onder de term ‘afvalvoorzieningen’ vallen de voorzieningen in de openbare ruimte die benodigd zijn voor de inzameling van huishoudelijk restafval en inzamelcontainers voor kunststof, glas, textiel en oud papier en karton. Ook het plaatsen van Bigbelly’s in winkelgebieden hoort hierbij.

5. Wegen

Het uitvoeren van wegbeheer is een zorgplicht van de gemeente. In het beheerplan Wegen staan de maatregelen waarmee we onze wegen op het gewenste kwaliteitsniveau kunnen houden. Op basis van de weginspectie blijkt (groot) onderhoud noodzakelijk. De afgelopen jaren hebben we te weinig (groot) onderhoud uitgevoerd. Vanaf 2024 maken we hierin een inhaalslag. Waar mogelijk pakken we dit integraal op en is dit opgenomen in het MJOP. Zoals het beheerplan Wegen voorschrijft is een voorziening ingesteld voor het onderhoud aan de verhardingen, inclusief onkruidbestrijding op verharding. Het verzorgend onderhoud van de wegen (bijvoorbeeld vegen en zwerfvuil) en gladheidsbestrijding maken geen onderdeel uit van het beheerplan.

6. Openbare verlichting

We verlichten de openbare ruimte om een bijdrage te leveren aan de verkeers- en sociale veiligheid. Het beheer van de openbare verlichting plan omvat (naast beheer- en onderhoudsaspecten) ook de vervanging van de openbare verlichting. Om energie te besparen plaatsen we hierbij ledverlichting. In 2026 wordt de laatste 10 % vervangen. Dit wordt geregeld via vervangingsinvesteringen.

7. Basis rioleringsplan (BRP)

Sinds 2008 is de Wet gemeentelijke watertaken (Wgw) van kracht. In deze wet staan, naast de traditionele zorgplicht voor het afvalwater, specifieke gemeentelijke zorgtaken. Het gaat hierbij om de zorgplicht voor hemelwater en grondwater. Met het vaststellen van de Hemel en regenwaterverordening is een eerste stap gezet naar het vasthouden van regenwater in het gebied waar het valt. Bij de (her)inrichtng van woonwijken zoals in de wijk Oudenhof passen we meer open verharding toe zodat het regenwater infiltreert in het grondwater. Het doel hiervan is het op peil houden van de kwaliteit van de leefomgeving, het beter voorbereid zijn op zware en langdurige regenbuien en het duurzaam beschermen van natuur en milieu.

Samen met de regionale partners is het Integraal waterketenprogramma (IWKp) 2024-2028 opgesteld en in maart 2024 door de raad vastgesteld. Nadrukkelijk is hierin ook aandacht voor nieuwe ontwikkelingen en meer sturing op ongerioleerde lozingen (IBA’s). In het Basis rioleringsplan (BRP) zijn een aantal maatregelen/ investeringen/onderzoeken opgenomen die we in uitvoering nemen in de nieuwe planperiode van het IWKp. In vervolg op het IWKp actualiseren we het BRP in 2026.

Groot onderhoud en vervanging zijn opgenomen in het IWKp en waar mogelijk pakken we dit integraal op in het MJOP. In het kader van het MJOP zijn diverse (riolerings)projecten benoemd als meerjaren onderhouds investeringsproject. Deze projecten zijn in tijd uitgezet en voor overige projecten is de urgentie aangegeven.
Voor curatief en preventief onderhoud gemalen is samen met de gemeente Leiderdorp een onderhoudscontract afgesloten. In de samenwerking binnen het IWKp is dit een gezamenlijke hoofdpost waarop de gemalen 24 uur 7 dagen in de week bewaakt worden.

8. Verkeersregelinstallaties (VRI)

In 2018 zijn we aangesloten op de Leidse verkeerscentrale en is zowel het verkeerskundig als het technisch en operationeel beheer van de VRI's overgedragen aan de gemeente Leiden. Aangezien de VRI's ons eigendom zijn zijn wij verantwoordelijk voor de vervanging ervan via de vervangingsinvesteringen.

9. Civiele kunstwerken

Civiele kunstwerken (zoals bruggen, tunnels, duikers) horen bij de wegen-, fietspaden- en voetpadenstructuur in Oegstgeest. In het in april 2024 vastgestelde beheerplan civiele kunstwerken hebben we de uitkomsten van de inspecties en een planning en raming voor de verwachte onderhoudsopgaven weergegeven in de komende 4 jaar. De financiële gevolgen van het beheerplan zijn in de begroting verwerkt.

De renovatie- en vervangingsprojecten die deel uitmaken van het MJOP zijn geen onderdeel van dit beheerplan. De staat van het areaal is door onderhoudswerkzaamheden de afgelopen jaren verbeterd. Alleen op een aantal bruggen uit het MJOP is een aslastbeperking van kracht. Diverse bruggen die toe zijn aan groot onderhoud dan wel vervanging zijn opgenomen in het MJOP. Op dit moment worden er geen vervangingen voorzien voor kunstwerken die geen onderdeel uitmaken van het MJOP.

10. Overig vastgoed

Onder overig vastgoed vallen de volgende gebouwen: het marktgebouw, de Oudenhofmolen in het Irispark en een dienstwoning bij de gemeentewerf. Er zijn geen woningen/gebouwen meer in tijdelijk beheer. Waar mogelijk stoten we vastgoed af. Voor het doorlopende onderhoud aan de Oudenhofmolen doen we opnieuw een beroep op de daartoe strekkende subsidieregeling bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. We verwachten in september 2026 uitsluitsel hierover. Deze gebouwen maken onderdeel uit van het beheerplan gemeentelijk vastgoed.

11. Sporthal De Cuyl

Sinds 2009 beheren en exploiteren we de sporthal op sportpark De Voscuyl. Sporthal De Cuyl is te verdelen in drie zalen, door middel van scheidingswanden. De skybox op de eerste verdieping is permanent verhuurd aan een fysiotherapiepraktijk. We onderzoeken of een regionale samenwerking in het beheer van de sporthal financieel aantrekkelijk kan zijn. De sporthal maakt onderdeel uit van het beheerplan gemeentelijk vastgoed.

12. Sportvelden

Het beheer van de sportvelden kent geen eigen beheerplan. Het betreft de sportvelden die worden onderhouden door de gemeente Oegstgeest. Deze sportvelden zijn gelegen op sportpark De Voscuyl en het scoutingterrein aan de Abtspoelweg. De geldende normen van NOC*NSF vormen het uitgangspunt voor de beheerkwaliteit. We onderzoeken of het beheer van de sportvelden aan de verenigingen kan worden overgedragen. Veld 6 (FC Oegstgeest/OGC Golf) heeft achterstallig onderhoud en wordt mogelijk overgedragen.

13. Kleedaccommodaties sport

Het gaat hier om de kleedaccommodatie bij korfbalvereniging Fiks. We onderzoeken de mogelijkheid deze over te dragen aan Fiks. Dit gebouw maakt onderdeel uit van het beheerplan gemeentelijk vastgoed.

14. Gymnastieklokalen

De meerjarenonderhoudsplannen (MJOP’s) van de gymnastieklokalen zijn vastgesteld in 2024. Het gaat hier om de gymnastieklokalen bij de Montessorischool, Leo Kannerschool, Openbare Basisschool De Vogels, de basisscholen aan de Jan Wolkerslaan en Het DOK. Deze gebouwen maken onderdeel uit van het beheerplan gemeentelijk vastgoed.

15. Multifunctionele accommodaties

In een multifunctionele accommodatie zitten allerlei wijkvoorzieningen onder één dak. Het gaat hierbij om bijvoorbeeld kinderopvanglocaties aan de Jac. P. Thijsselaan, Jan Wolkerslaan, Lange Voort en het Rustenburgerpad (Het DOK). In de Mozaïekzaal (aula) in de Leo Kannerschool aan de Hazenboslaan vinden ook verschillende activiteiten plaats. Deze gebouwen maken onderdeel uit van het beheerplan gemeentelijk vastgoed.

16. Beeldende kunstwerken

Alle kunstwerken bevinden zich in de openbare ruimte, met uitzondering van het beeld Nel met hoed, dat staat in de hal van de bibliotheek. Merendeel van deze werken is ons eigendom, waardoor de zorg- en onderhoudsplicht van deze kunstwerken bij ons ligt. Deze objecten maken onderdeel uit van het beheerplan gemeentelijk vastgoed.

17. Gemeentehuis

Het gemeentehuis heeft een publieksbalie en aangiftebalie (met werkplekken voor de politie) en is ook een officiële trouwlocatie. Het gemeentehuis is sinds 1997 een rijksmonument. Het in 2024 geactualiseerde beheerplan van het gemeentehuis is naast het noodzakelijk onderhoud op onderdelen uitgebreid met een aantal extra duurzaamheidsaspecten. Het pand heeft energielabel G. Voor het onderhoud doen we een beroep op de daartoe strekkende subsidieregeling bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed voor tijdvak 2026-2031. Het is nog niet bekend of deze wordt toegekend. Het gemeentehuis maakt onderdeel uit van het beheerplan gemeentelijk vastgoed.

18. Gemeentewerf

Op de gemeentewerf werkt een groot deel van het team Beheer en onderhoud. Ook staat hier veel van het materieel van dit team en de zoutinstallatie (gladheidsbestrijding). De zoutloods is in 2025 vervangen en het interieur heeft groot onderhoud gehad. Daarnaast hebben we er voor inwoners een milieustraat, waar we het afval gescheiden in ontvangst nemen. De gemeentewerf maakt onderdeel uit van het beheerplan gemeentelijk vastgoed.

19. Carp-gebouw

Het gebouw voldoet niet (meer) aan de gestelde eisen in het kader van duurzaamheid. Het CJG heeft dit pand in 2018 in gebruik genomen. Het gebouw wordt onderhouden conform het opgestelde beheerplan gemeentelijk vastgoed.

Om aan de vigerende duurzaamheidseisen te voldoen dient het Carpgebouw te worden verduurzaamd. De raad heeft bij het vaststellen van de Routekaart duurzaamheid gemeentelijk vastgoed budget gevoteerd voor investeringen die binnen 10 jaar terug te verdienen zijn. We streven hiermee naar energielabel C.

5. Overzicht budget per beheerplan

6. Overzicht kerncijfers