Groen en water

E. Bus / T.I.M. van Tongeren

Beheer en onderhoud

Reiniging

E. Bus

Beheer en onderhoud

Dit programma gaat over de fysieke leefomgeving van Oegstgeest. We willen het groene karakter en de prettige leefomgeving beschermen, beheren en versterken. De komende jaren werken we op veel plekken en terreinen om Oegstgeest op orde te krijgen voor de toekomst. Denk aan projecten die voortkomen uit grote maatschappelijke opgaven en die een groot effect kunnen hebben op de leefomgeving zoals de energietransitie, circulaire economie, klimaatadaptatie en mobiliteit. Deze opgaven zijn niet los van elkaar te zien. Ze vallen vaak samen in de schaarse ruimte in Oegstgeest. Dit vraagt om integrale visievorming, planvorming en uitvoering van de ruimtelijke (maatschappelijke) opgaven, werkzaamheden en initiatieven van derden. Want dit kan de gemeente Oegstgeest niet alleen. We werken veel samen met het Hoogheemraadschap van Rijnland, Holland Rijnland en andere partners. Ook hebben we hiervoor de hulp nodig van onze inwoners. Hun kennis, visie en inzet is onontbeerlijk om van Oegstgeest een toekomstbestendige gemeente maken waarin de kwaliteit van de leefomgeving voorop staat. We gaan dus veelvuldig met inwoners in gesprek en betrekken hen bij onze besluitvorming en uitvoering.

Binnen dit beleidsthema werken we aan zorgvuldig onderhoud en beheer van groen en het water conform onze beeldkwaliteitseisen. Onze focus ligt op versterken van de biodiversiteit, realiseren van wateropvangcapaciteit, behoud van bestaand groen en vergroenen van de openbare ruimte (schoolpleinen, straten en pleinen). Gebieden waar de klimaatstresstest risico’s aangeeft op hittestress, wateroverlast en droogte krijgen hierbij voorrang. Ook willen we inspelen op buurtinitiatieven die duurzaamheid en biodiversiteit bevorderen.

1. We gaan actief met inwoners in gesprek over buurtinitiatieven gericht op groen en biodiversiteit.
2. Bij renovaties van groenvakken en nieuwe aanleg houden we vast aan (natuurlijke) beplantingsvormen die variëren in kleur, bloeitijd, vrucht, hoogte en openheid.
3. De watercapaciteit breiden we uit door harde beschoeide oevers om te vormen naar natuurvriendelijke oevers.
4. We informeren inwoners actief over de gevolgen van klimaatverandering en over maatregelen die zij zelf kunnen nemen zoals vergroening van tuinen en/of daken en waterberging op eigen terrein.
5. We willen de biodiversiteit verhogen door op nog meer locaties het maaibeleid aan te passen van 30 naar 2 maaibeurten per jaar.

Effectief en zorgvuldig gebruik van onze schaarse ruimte, uitgaande van het kwalitatief hoogwaardige groene dorpse karakter en de te beschermen waarden. Dat is onze doelstelling en die gaan we de komende jaren verstevigen. De omgevingsvisie is een langetermijnvisie voor de fysieke leefomgeving. Hierin leggen we onze ambities vast voor de kwaliteit van de leefomgeving en de identiteit van Oegstgeest voor nu en in de toekomst. Door middel van participatie zoeken we naar optimale combinatiemogelijkheden, want de komende jaren moet er veel veranderen aan de inrichting van de leefomgeving om de grote maatschappelijke opgaven het hoofd te bieden. Onze inwoners weten als geen ander wat de (on)mogelijkheden zijn in hun directe omgeving. Die kennis willen we benutten.

1. Per 1 januari 2024 worden in verband met de invoering van de Omgevingswet de huidige bestemmingplannen overgezet naar het omgevingsplan. In de komende jaren worden de bestemmingsplannen en de uitgangspunten omgevingsvisie fasegewijs vertaald naar een nieuw omgevingsplan voor de gehele gemeente Oegstgeest.
2. We behouden en versterken groen zoals is vastgelegd in het beleidsplan Groen en Water 2022-2031.
3. We zetten in 2024 en 2025 actief in op het beschermen en versterken van de cultuur-historische waarden, onder andere door het uitwerken van de cultuurhistorische waarde kaart voor Oegstgeest. Het te beschermen erfgoed wordt opgenomen in het nieuwe omgevingsplan. Vanaf 2026 wordt er geen ambtelijke capaciteit meer besteed aan het erfgoedbeleid.
4. Daar waar we een grondpositie hebben en/of een afwijking van het bestemmingsplan nodig is, stellen we voorwaarden aan een ontwikkeling. We behouden of versterken hiermee de kernwaarden van Oegstgeest. We stellen ook voorwaarden door vast te houden aan de percentages in de Woonvisie voor het realiseren van woningen voor doelgroepen. De komende jaren gaan we vooral inzetten op sociale woningen en middeldure woningen. Meer hierover staat in de paragraaf Wonen.
5. We sluiten aan bij het Convenant Klimaatadaptief bouwen van de provincie Zuid-Holland; de Leidraad Klimaatadaptief bouwen gebruiken we standaard bij aanbestedingen of bij de beoordeling van bouwvergunningen.

Binnen Oegstgeest werken we aan een schone openbare ruimte. We hebben als gemeente de verplichting zorg te dragen voor afvalinzameling en -verwijdering voor huishoudens. Door afvalscheiding en verminderen van (rest)afval leveren we een bijdrage aan Europees grondstoffenbeleid waarmee een circulaire economie wordt nagestreefd.
In het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP) wordt vastgelegd hoe we in Nederland met huishoudelijk- en bedrijfsafval omgaan. De hoeveelheid restafval per inwoner moet in 2025 beperkt worden tot maximaal 30 kg per jaar. Om gemeenten te helpen bij het nastreven van deze doelen is het uitvoeringsprogramma “VANG - huishoudelijk afval” opgezet. De komende jaren legt het VANG-programma de focus op beter scheiden van restafval en het verbeteren van de kwaliteit van deelstromen. Het terugdringen van het restafval heeft hoge prioriteit.
Dit is niet een taak van de gemeente alleen. We werken hieraan samen met de Leidse regio. Dit krijgt vorm in een nog vast te stellen Centrumregeling. Maar ook bewoners hebben een verantwoordelijkheid. We informeren, inspireren en motiveren hen om minder afval te genereren en meer te scheiden. Hiervoor zetten we het Doemee platform, de Gagoed pagina, de website en andere (social) media kanalen in.
Het is belangrijk om de kosten voor afval en reiniging beheersbaar en daarmee voor de bewoners betaalbaar te houden. Met het nog vast te stellen VANG-beleid wordt ingezet op het behalen van de circulariteitsdoelstellingen en beheersing van de afvalkosten.

1. We gaan in gesprek met de inwoners over gedragsverandering en bewustwording hoe om te gaan met afval.
2. We informeren onze inwoners actief over afval, afvalinzameling en afvalvermindering.
3. We gaan het scheiden van de diverse afvalstromen optimaliseren. Een onderdeel hiervan is het verbeteren van de inzameling van GFT.

Omgevingsdienst West Holland

De Omgevingsdienst West-Holland levert een bijdrage aan de beschreven doelen door advisering bij ruimtelijke projecten en ontwikkelingen op het gebied van milieu, bodem en flora en fauna. Daarbij denken ze mee aan hoe de schaarse ruimte effectief en zorgvuldig benut kan worden.

Toelichting financiële afwijkingen

De raming van de lasten op dit beleidsthema stijgt in 2024 met € 523.000 (N) ten opzichte van 2023.
Dit heeft meerdere oorzaken waaronder de verhoging van onderhoudskosten groen ad € 185.000 (N) i.v.m. het uitbesteden van het werk dat eerder door de sociale werkvoorziening werd gedaan en de verhoging van de onderhoudskosten ad € 75.000 (N) t.b.v. de bestrijding van invasieve soorten. Voor het vergroeningsproject Duinzichtstraat wordt in 2024 € 170.000 (N) ingezet en dit wordt gefinancierd uit de reserve groenvoorziening. Daarnaast is sprake van een hogere doorbelasting van salarissen ad € 184.000 (N) als gevolg van een gewijzigde CAO en capaciteitsinzet.
Daarentegen was er in 2023 een incidenteel budget opgenomen voor de groenvoorziening Spaargarenstraat ad € 123.000 (V) die niet meer geraamd is voor 2024.

De raming van de lasten op dit beleidsthema daalt in 2024 met € 217.000 (V) ten opzichte van 2023.
Dit wordt verklaard door een lager implementatiebudget Omgevingswet in 2024 voor onder andere inhuur, uitbestede werkzaamheden en advieskosten ad € 483.000 (V). Daar tegenover zijn er hogere lasten in 2024 geraamd door de indexatie van de bijdrage ODWH ad € 83.000 (N) en is er sprake van een hogere doorbelasting van salarissen als gevolg van CAO en een verschuiving in de capaciteit ad € 197.000 (N).

De raming van de lasten op dit beleidsthema stijgt in 2024 met € 266.000 (N) ten opzichte van 2023.
Dit wordt veroorzaakt door de stijgingen van de kosten van inzameling van afval € 120.000 (N) en de stijgingen van de kosten van verwerking € 165.000 (N).

De raming van de baten op dit beleidsthema stijgt in 2024 met € 708.000 (V) ten opzichte van 2023.
Dit wordt veroorzaakt doordat de verwachting is dat een hogere opbrengst afvalstoffenheffing gerealiseerd gaat worden ad € 349.000 (V) en de éénmalige vrijval uit de Voorziening afvalstoffenheffing derden van € 336.000 (V). Dit laatste bedrag is een terugbetaling aan de inwoners van het overschot afvalstoffenheffing uit de jaarrekening 2022.

Het positieve saldo van € 1.142.000 op het beleidsproduct ontstaat doordat in de berekening van onze tarieven ook de kosten van BTW, overhead en kwijtschelding worden meegenomen in de kostendekkendheid (zie voor de berekening paragraaf Lokale heffingen 3.3).

De financiële mutaties op de reserves lichten we toe in paragraaf 5.2.3 Reserves.