Groen en water

E. Bus / T.I.M. van Tongeren

Beheer en onderhoud

Reiniging

E. Bus

Beheer en onderhoud

Dit programma gaat over de fysieke leefomgeving van Oegstgeest. We willen het groene karakter en de prettige leefomgeving beschermen, beheren en versterken. De komende jaren werken we op veel plekken en terreinen om Oegstgeest op orde te krijgen voor de toekomst. Denk aan projecten die voortkomen uit grote maatschappelijke opgaven en die een groot effect kunnen hebben op de leefomgeving zoals de energietransitie, circulaire economie, klimaatadaptatie en mobiliteit. Deze opgaven zijn niet los van elkaar te zien. Ze vallen vaak samen in de schaarse ruimte in Oegstgeest. Dit vraagt om integrale visievorming, planvorming en uitvoering van de ruimtelijke (maatschappelijke) opgaven, werkzaamheden en initiatieven van derden. Want dit kan de gemeente Oegstgeest niet alleen. We werken veel samen met het Hoogheemraadschap van Rijnland, Holland Rijnland en andere partners. Ook hebben we hiervoor de hulp nodig van onze inwoners. Hun kennis, visie en inzet is onontbeerlijk om van Oegstgeest een toekomstbestendige gemeente te maken waarin de kwaliteit van de leefomgeving voorop staat. We gaan dus veelvuldig met inwoners in gesprek en betrekken hen bij onze besluitvorming en uitvoering.

Binnen dit beleidsthema werken we aan zorgvuldig onderhoud en beheer van groen en het water conform onze beeldkwaliteitseisen. Onze focus ligt op versterken van de biodiversiteit, realiseren van wateropvangcapaciteit, behoud van bestaand groen en vergroenen van de openbare ruimte (schoolpleinen, straten en pleinen). Gebieden waar de klimaatstresstest risico’s aangeeft op hittestress, wateroverlast en droogte krijgen hierbij voorrang. Ook willen we inspelen op buurtinitiatieven die duurzaamheid en biodiversiteit bevorderen.

1. We gaan actief met inwoners in gesprek over buurtinitiatieven gericht op groen en biodiversiteit.
2. We kiezen voor (natuurlijke) beplantingsvormen die variëren in kleur, bloeitijd, vrucht, hoogte en openheid bij de renovatie van groenvakken en bij nieuwe aanleg.
3. We breiden de watercapaciteit uit door waar mogelijk harde beschoeide oevers om te vormen naar natuurvriendelijke oevers.
4. We informeren inwoners over de gevolgen van klimaatverandering en ondersteunen hen bij het nemen van maatregelen door middel van de ‘Subsidieregeling Klimaatadaptatie’, die het vasthouden van hemelwater stimuleert door middel van het aanbrengen van een groen dak, geveltuin, regenton, of ondergrondse hemelwateropvang. Daarnaast zetten we groencoaches in om inwoners te ondersteunen..
5. We verhogen de biodiversiteit door op nog meer locaties het maaibeleid aan te passen van 30 naar 2 maaibeurten per jaar.

Effectief en zorgvuldig gebruik van onze schaarse ruimte, uitgaande van het kwalitatief hoogwaardige groene dorpse karakter en de te beschermen waarden. Dat is onze doelstelling en die gaan we de komende jaren verstevigen. De omgevingsvisie is een langetermijnvisie voor de fysieke leefomgeving. Hierin leggen we onze ambities vast voor de kwaliteit van de leefomgeving en de identiteit van Oegstgeest voor nu en in de toekomst. Door middel van participatie zoeken we naar optimale combinatiemogelijkheden, want de komende jaren moet er veel veranderen aan de inrichting van de leefomgeving om de grote maatschappelijke opgaven het hoofd te bieden. Onze inwoners weten als geen ander wat de (on)mogelijkheden zijn in hun directe omgeving. Die kennis willen we benutten.

1. We gaan de bestemmingplannen in de komende jaren overzetten naar het omgevingsplan.
   De uitgangspunten uit de omgevingsvisie worden fasegewijs vertaald naar het nieuwe omgevingsplan voor de gehele gemeente Oegstgeest. De 1e tranche wordt in 2025 ter vaststelling aan de raad voorgelegd.
2. We behouden en versterken groen zoals is vastgelegd in het beleidsplan Groen en Water 2022-2031.
3. We evalueren het erfgoedbeleid en komen met een voorstel over de inzet voor erfgoedbeleid vanaf 2026.
4. We stellen voorwaarden aan ontwikkelingen daar waar we een grondpositie hebben en/of een afwijking van het bestemmingsplan nodig is. We behouden of versterken hiermee de kernwaarden van Oegstgeest. We stellen ook voorwaarden door vast te houden aan de percentages in de Woonvisie voor het realiseren van woningen voor doelgroepen. De komende jaren gaan we vooral inzetten op sociale woningen en middeldure woningen. Meer hierover staat in de paragraaf Wonen.
5. We sluiten aan bij het Convenant Klimaatadaptief bouwen van de provincie Zuid-Holland; de Leidraad Klimaatadaptief bouwen gebruiken we standaard bij aanbestedingen of bij de beoordeling van bouwvergunningen.

Binnen Oegstgeest werken we aan een schone openbare ruimte. We hebben als gemeente de verplichting zorg te dragen voor afvalinzameling en -verwijdering voor huishoudens. Door afvalscheiding en verminderen van (rest)afval leveren we een bijdrage aan Europees grondstoffenbeleid waarmee een circulaire economie wordt nagestreefd.
In het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP) wordt vastgelegd hoe we in Nederland met huishoudelijk- en bedrijfsafval omgaan. De hoeveelheid restafval per inwoner moet in 2025 beperkt worden tot maximaal 30 kg per jaar. Om gemeenten te helpen bij het nastreven van deze doelen is het uitvoeringsprogramma “VANG - huishoudelijk afval” opgezet. De komende jaren legt het VANG-programma de focus op beter scheiden van restafval en het verbeteren van de kwaliteit van deelstromen. Het terugdringen van het restafval heeft hoge prioriteit.
Dit is niet een taak van de gemeente alleen. We werken hieraan samen met de Leidse regio. Dit krijgt vorm in een nog vast te stellen Centrumregeling. Maar ook bewoners hebben een verantwoordelijkheid. We informeren, inspireren en motiveren hen om minder afval te genereren en meer te scheiden. Hiervoor zetten we het Doemee platform, de Gagoed pagina, de website en andere (social) media kanalen in.
Het is belangrijk om de kosten voor afval en reiniging beheersbaar en daarmee voor de bewoners betaalbaar te houden. Met het in maart 2024 vastgestelde beleidsplan VANG 2024-2028 wordt ingezet op het behalen van de circulariteitsdoelstellingen en beheersing van de afvalkosten. De financiële effecten die volgen uit het beleidsplan zijn in deze begroting verwerkt.

1. We gaan in gesprek met de inwoners over gedragsverandering en bewustwording hoe om te gaan met afval.
2. We informeren onze inwoners actief over afval, afvalinzameling en afvalvermindering.
3. We geven uitvoering aan het beleidsplan VANG en gaan het scheiden van de diverse afvalstromen optimaliseren. Een onderdeel hiervan is het verbeteren van de inzameling van GFT.

Omgevingsdienst West Holland

De Omgevingsdienst West-Holland levert een bijdrage aan de beschreven doelen door advisering bij ruimtelijke projecten en ontwikkelingen op het gebied van milieu, bodem en flora en fauna. Daarbij denken ze mee aan hoe de schaarse ruimte effectief en zorgvuldig benut kan worden.

Toelichting financiële afwijkingen

Aanplant nieuwe bomen en vergroening Nassaulaan

- In de meerjarenbegroting 2024 is voor het jaar 2025 het vergroeningsproject Waldeck-Pyrmontlaan voorzien van € 240.000. De financiering hiervoor komt uit de reserve groenvoorziening (opbrengst uit verkoop snippergroen).

- Er worden echter al maatregelen genomen in de Waldeck Pyrmontlaan bij uitvoering van het MJOP-project Boonstraat en omgeving.

- We kunnen daarom het budget vrijmaken voor de aanplant van nieuwe bomen en het vergroeningsproject in de Nassaulaan waar 18 bomen gerooid moesten worden i.v.m. onveiligheid. De bewoners worden meegenomen in een participatietraject.

Lasten

De raming van de lasten op het beleidsthema Groen en Water stijgt in 2025 met € 256.000 (N) ten opzichte van 2024:

- Voor vergroeningsprojecten (Nassaulaan/Spaargarenstraat) wordt in 2025 € 240.000 ingezet ten opzichte van € 170.000 voor vergroeningsprojecten (Duinzichtstraat) in 2024.

- Daarnaast is sprake van een hogere doorbelasting van salarissen ad € 156.000 (N) als gevolg van een gewijzigde CAO en een grotere capaciteitsinzet op groen en water (baggeren van sloten).

- Verder zijn er hogere kapitaallasten groen van afgeronde projecten.

De raming van de lasten op dit beleidsthema daalt in 2025 met € 125.000 (V) ten opzichte van 2024.
Dit wordt verklaard door een lagere doorbelasting van personele capaciteit aan Ruimtelijk beleid € 167.000 (V) omdat er meer uren bij o.a. projecten facilterend grondbeleid worden begroot. In 2025 ramen we nog geen extra kosten voor de invoering van de Omgevingswet. In de Begroting 2024 was hiervoor € 141.000 (V) t.l.v. de reserve voorzien. Daar tegenover zijn er hogere lasten in 2025 geraamd door de indexatie van de bijdrage ODWH ad € 92.000 (N) en wordt € 75.000 (N) incidenteel in 2025 beschikbaar gesteld voor de externe hulp bij het opstellen een centrumvisie Lange Voort (woningen / winkels).

Lasten

De raming van de lasten op het beleidsthema Reiniging stijgt in 2025 met € 124.000 (N) ten opzichte van 2024. Dit wordt veroorzaakt door:
- de stijging van o.a. de salarissen i.v.m. CAO € 42.000 (N)

- de extra communicatiekosten bij de vernieuwing van de inzamelingssystemen € 53.000 (N)

- de stijging van de kosten van verwerking € 28.000 (N).

Baten

De raming van de baten op dit beleidsthema stijgt in 2025 met € 147.000 (V) ten opzichte van 2024. Dit wordt veroorzaakt door:
- de verwachting dat een hogere opbrengst afvalstoffenheffing gerealiseerd gaat worden ad € 436.000 (V).

- een € 289.000 lagere (N) onttrekking uit de Voorziening afvalstoffenheffing derden. Dit komt door de terugbetaling aan de inwoners van het lagere overschot afvalstoffenheffing uit de jaarrekening 2023.

Positief saldo

Het positieve saldo van € 1.166.000 op het beleidsproduct Reiniging ontstaat doordat in de berekening van onze tarieven ook de kosten van BTW, overhead en kwijtschelding worden meegenomen in de kostendekkendheid (zie voor de berekening paragraaf Lokale heffingen 3.3).

De financiële mutaties op de reserves lichten we toe in paragraaf 5.2.3 Reserves.